Naya Gimbal
Nama Naya Gimbal iku sawijining nama karan sawijining pawongan. Nama kang sabenere yaiku Sentika. Amarga rambute kang diingu dawa mula akeh kang ngarani gimbal. Sentika duwe uni “ora motong rambute yen durung bisa nyingkirake kumpeni saka tanah Jawa”. Dene Naya nama sawijining laskar prajurite Pangeran Diponegoro nalika lumawan marang Walanda. Kanggo gampangake pangeling-eling marang Sentika mula karan Naya Gimbal utawa Naya Sentika.
Kacaritake sawise Pangeran Diponegoro kapilut dening Walanda, akeh para prajurite kang padha mawut golek slamet dhewe-dhewe, suthik ngaku kalah marang walanda, malah saya ndadra serike marang Walanda. Ing batine tansah mbudidaya kepriye bisane nyingkirake bangsa Walanda iku saka tanah Jawa. Semono uga Sentika, dheweke mlayu mangalor nganti tekan ing wewengkon Kabupaten Bengir. Naya Sentika ora maton mapan dununge, tau ana ing Desa Bangsri, Kembanglan liya-liyane. Kajaba kanggo pandelikan uga sinambi ngamat-ngamati bangsa Walanda lan uga ngumpulake kekuatan kanggo perang mungsuh Walanda.
Sawise saka desa Kembang, Sentika pindah ana ing desa Mrayun. Ana ing Mrayun kene Sentika rumangsa cocok amarga akeh para warga kang nyengkuyung kanggo lumawan Walanda. Ing kene uga Sentika ketemu jodhone yaiku Tomiyah. Ing desa Mrayun kene Naya Sentika dadi wong tani lan ngopeni kebo. Kabeh mau kanggo ngragati anggone perang besuke.
Ing sawijining wengi Naya Sentika ngimpi ketemu marang Kyai Moro. Ing ngimpine dheweke diperintah supaya tapa, lan diwenehi sarana kanggo perang awujud payung , kacu lan genthong kang minangka tandha kapan peperangan mungsuh Walanda diwiwiti. Yen genthong guling tandha perang diwiwiti. Sawise tangi saka ngimpi mau, srana kabeh mau ana ing sandhinge. Nanging apa kang kadaden, sawise rampung tapa genthong durung goling wis digulingake karo sedulur ipene kang ora seneng karo Naya Sentika. Mula Naya Sentika enggal ngumpulake wadya balane nggecak perang marang prajurit Walanda. Para pandhereke Naya sentika ora sethithik cacahe mula akeh para prajurit Walanda kang kasoran ing yuda. Naya Sentika lan wadya balane asring gawe kapitunane prajurit Walanda.
Ing sawijing wektu ing mangsa peperangan Naya Sentika ketemu karo Nyai Moro garwane Kyai Moro. Dheweke jaluk payung, kacu lan genthong kang wis diparingake ana ing impen. Naya sentika uga diwenehi ngerti yen sejatine wektu kanggo perang iku during wayahe. Iku kabeh amarga saka pokal gawene ipene kang ora seneng karo Naya Sentika. Nanging perang wis kebacut diwiwiti.
Peperangan diwiwiti saka desa Mrayun, lan sakiwategene. Kalebu Desa Bangsri kang didadekake markase Naya Sentika. Krungu ana peperangan ing Desa Bangsri Bupati Blora Yaiku Raden Mas Cakranegara mrentahake supaya peperangan enggal diendhek. RM Cakranegara ngutus adhine kang asma Pangeran Sumenep nglurug ing Desa Bangsri, ananging Naya Sentika wis pindah ana ing Desa Nglorok. Ana ing peperangan sabanjure akeh prajurite Naya sentika kang catu lan ditambani nganggo godhong turi. Mula papan kanggo nambani mau katelah desa Turi. Semono uga ana prajurite Walanda mati lan kesangkut ing wit mula papan mau karan Desa Semampir. Wusanane prajurite Pangeran Sumenep kalah ing yuda. Prajurit Naya Gimbal padha surak-surak lan ngumbulake awak dhuwur-dhuwur. Dene papan kang kanggo ngumbulake awak mau katelah Desa Tinggil
Krungu kabar yen prajurit P. Sumenep kalah, RM Cakranegara njaluk bantuan kumpeni ing Semarang. Ora watara suwe prajurit kumpeni wis tumeka ing Blora. Enggal-enggal nggecak perang mangkat ing Desa Bangsri. Peperangan ora sebandhing, pasukan Naya Gimbal kalah cacahe, kalah gegamane, wusanane prajurit Naya gimbal kasoran ing perang. Akeh kang kecekel, Dene Naya Sentika mundur mlayu arah mangetan ing desa Sambeng (saiki melu Kasiman Bojonegoro). Wadya bala kumpeni nututi lan nemokake pendelikan Naya Gimbal. Ana ing sajroning peperangan iki akeh prajurit kang pating blesah. Mula kanggo pangeling-eling papan mau karan Desa Besah. Naya sentika ngatonake kasektene. Kabeh mimis saka bedhile walanda ora ana kang tedhas natoni kulite. Nanging wusanane uga kepilut lan dilebokake ing tong kayu kanthi dibanda sikil lan tangane. Dening residen Rembang diceburake ing segara. Ana sajrone tong mau Naya Gimbal ngipat-ipat” Besuk yen ana benthung plonthang sangisore uwit uwal-awil ing tegalan getak-getik iku aku bakal males lan nagih janji”.
(Kapethik saking Cerita rakyat Blora lan penelusuran lan pengkajian cerita rakyat di Kabupaten Blora)
Wangsulana Pitakon ing ngisor iki !
- Coba aranana paragane kang ana ing cerita kasebut?
- Sapa sejatine Naya Gimbal iku?
- Ing desa ngendi markase Naya Sentika kang wiwitan?
- Kapethik saka ing endi wacan kasebut?
- Piwulang becik apa kang bisa kajupuk saka cerita kasebut?