Assalamualaikum Wr.Wb
Selamat bertemu kembali dengan saya di Blog Dwija Gumilar “Nguri-uri Basa Jawa”.
Anak-anakku,siswa-siswi dan para pecinta Bahasa Jawa, pada kesempatan kali ini kita akan membahas bab kawruh basa jawa yaitu mengenai “Rura Basa “.
Apa yang dimaksud rura basa dan bagaimana contohnya? mari di simak artikel di bawah ini.
Rura basa artinya adalah bahasa yang rusak atau salah, namun jika dibenarkan malah menjadi kelihatan lebih salah. Sebenarnya dalam bahasa Indonesia pun juga sama, ada beberapa kata yang sudah biasa digunakan masyarakat secara umum meskipun salah, tetapi karena sudah kebiasaan dan umum digunakan kata-kata tersebut malah menjadi kata yang umum dan biasa digunakan dalam berbahasa.
Misanya, kata “memasak nasi” (dalam bahasa Jawa “adang sega”), yang benar harusnya “memasak beras agar jadi nasi”. Tetapi karena sudah umum digunakan kata “memasak nasi” bukan menjadi kata yang salah.
Rura tegese rusak utawa salah. Rura basa tegese basa sing wis rusak utawa luput, nanging wis lumah dianggo manawa di benerake dadi saya salah utawa ora lumrah. Mula rura basa uga di arani basa sing salah kaprah.
Upamane :
tembung nguleg sambel iku ora bener. Benere nguleg Lombok, trasi,uyah,tomat,moto lan sapiturute. Nanging yen di benerake kaya ing dhuwur iku malah bisa di geguyu dening wong akeh.
Tuladha liyane :
- Adang esuk = adang sega wayah esuk
- Adang sega = adang beras supayane dadi sega
- Jaga gerdhu = jaga keamanan manggon ing gerdhu
- Kelan lodheh = nggodok janganan supaya dadi sayur lodeh
- Mangan awan = mangan sega wayah awan
- Mbathik iket = Mbathik mori supayane dadi iket
- Mbunteli tempe = mbunteli dhele sing wis diragi supaya dadi tempe
- Menek klapa= menek wit klapa
- Mikul dhawet = mikul klenthing isine dhawet
- Ndheplok gethuk = ndeplok telo arep didadekake gethuk
- Ndodomi klambi = ndodom kain gawe klambi
- Ndudhuk sumur = ndudhuki lemah digawe sumur
- Negor gedang = negor wit gedang
- Nenun sarung = nenun benang supaya dadi sarung
- Netel jadah = netel ketan supaya dadi jadah
- Ngekum landha = ngekum arenge merang supaya dadi landha
- Ngenam kepang = ngetan iratan pring digawe kepang
- Ngenam klasa = ngenam mendhong digawe klasa
- Nggodog wedang = nggodog banyu arep digawe wedang
- Nglinthing rokok = nglinthing mbako klobot digwe rokok
- Nguleg sambel = nguleg Lombok karo uyah digawe sambel
- Nulis layang = nulis dluwang kanggo ngirim layang
- Nunggu manuk = nunggu sawah supaya parine ora dithotholi manuk
- Nunggu peni = nunggu kayu supaya genine ora mati
- Nyunduki sate = nyunduki daging kanggo lidi
- Tangi turu = melek bar turu
Demikian tadi contoh-contoh dari rura basa, semoga bermanfaat bagi kita semua dan semoga bahasa jawa tetap lestari sepanjang masa. aamiin….