Assalamualaikum Wr.Wb
Selamat bertemu kembali dengan saya di Blog Dwija Gumilar “Nguri-uri Basa Jawa”.
Anak-anakku,siswa-siswi dan para pecinta Bahasa Jawa, pada kesempatan kali ini kita akan membahas salah satu dari macam macam tembung yaitu tembung garba.
Tembung garba merupakan salah satu tata bahasa Jawa yang banyak digunakan dalam percakapan sehari-hari oleh orang yang seumuran. Setiyanto (2007:93), menyatakan perngertian tembung garba adalah penggabungan dua kata menjadi satu sesuai dengan mood bicara atau kelenturan lidah orang Jawa, sehingga pada tembung garba tertentu ada pengubahan vokal.
Pengertian Tembung Garba
Tembung garba adalah tembung yang berasal dari dua kata atau lebih yang digabung dan mengurangi jumlah suku katanya sehingga membentuk sebuah kata yang baru. Atau lebih singkatnya, tembung garba merupakan tembung yang terbentuk dari menyingkat dua kata atau lebih agar mudah dalam pengucapan dan lebih ringkas.
Tembung Garba Yaiku
Tembung garba yaiku tembung loro utawa luwih sing dirangkep dadi siji kanggo nyuda cacahing wanda. Tembung garba uga bisa diarani sandi. Biyasane tembung iki kanggo nyukupi guru wilangan ana ing tembang macapat.
Untuk mengenal lebih lanjut tentang tembung garba, di bawah ini adalah contoh-contoh dari tembung garba.
- aglis : såkå tembúng : age + gêlis
- anèng : såkå tembúng : ånå + ing
- aranèki : såkå tembúng : arané + ki
- dadyåwúh : såkå tembúng : dadi + éwuh
- dhêmênyar : såkå tembúng : dhêmên + anyar
- duparså : såkå tembúng : dupi + årså
- jalwèstri : såkå tembúng : jalu + èstri
- kadyå : såkå tembúng : kadi + kåyå
- kajwarèng : såkå tembúng : kajuwårå + ing
- kalokèng : såkå tembúng : kalokå + ing
- kapyarså : såkå tembúng : kapirêng + arsa
- kalyan : såkå tembúng : kalih + lan
- lagyantuk : såkå tembúng : lagi + antuk
- lagyaníng : såkå tembúng : lagi + níng
- lêbdhèng : såkå tembúng : lebdhå + ing
- lumakèng : såkå tembúng : lumaku + ing
- lumêbèng : såkå tembúng : lumêbu + ing
- maharjå : såkå tembúng : måhå + råjå
- maharsi : såkå tembúng : måhå + arsi
- mahmêru : såkå tembúng : måhå + mêru
- malebèng : såkå tembúng : malebu + ing
- mungging : såkå tembúng : munggúh + ing
- murbèng : såkå tembúng : múrba + ing
- murwèng : såkå tembúng : murwå + ing
- narendrå : såkå tembúng : nårå + indrå
- narpati : såkå tembúng : nårå + dipati
- narpéndah : såkå tembúng : nårå + éndah
- natèng : såkå tembúng : nåtå + ing
- nujwari : såkå tembúng : nuju + ari
- praptèng : såkå tembúng : praptå + ing
- prawirèng : såkå tembúng : prawirå + ing
- prawirotåmå : såkå tembúng : prawirå + utåmå
- priyagúng : såkå tembúng : priyå + agung
- priyanggå : såkå tembúng : priyå + anggå
- ratwagung : såkå tembúng : ratu + agung
- ratwelok : såkå tembúng : ratu + élok
- sarotåmå : såkå tembúng : saru + utåmå
- sedyarså : såkå tembúng : sedyå + arså
- sinóm : såkå tembúng : isih + enóm
- sirèku : såkå tembúng : sirå + iku
- sitinggíl : såkå tembúng : siti + inggíl
- sugyartå : såkå tembúng : sugih + artå
- sumbangsíh : såkå tembúng : sumbang + asih
- surendrå : såkå tembúng : surå + indrå
- surêng : såkå tembúng : surå + ing
- surendrå : såkå tembúng : sutå + indrå
- taksyalit : såkå tembúng : taksih + alit
- tankocap : såkå tembúng : tanpå + ucap
- tumengèng : såkå tembúng : tumengå + ing
- tumekèng : såkå tembúng : tumekå + ing
- tumujwèng : såkå tembúng : tumuju + ing
- wirotåmå : såkå tembúng : wiro + utåmå
- yèku : saka tembung : yå + iku
Demikian tadi contoh-contoh dari tembung garba, semoga bermanfaat bagi kita semua dan semoga bahasa jawa tetap lestari sepanjang masa. aamiin….